Συγγραφέας
Τα βιβλία είναι μια ζαριά
Αποφάσισα να γίνω συγγραφέας όταν ήμουν δώδεκα χρονών, διαβάζοντας τον Καπετάν Μιχάλη του Καζαντζάκη κάτω από μία ροτόντα. Ήμασταν στην Νάξο τότε.
Έκτοτε συνειδητά ή ασυνείδητα έκανα πράγματα που με οδήγησαν εκεί .στην πραγματοποίηση του ονείρου μου.
Η συγγραφή είναι προορισμός.
Εξέδωσα το πρώτο βιβλίο στα σαράντα μου. Το 1970 -80 ήταν πολύ δύσκολο να εκδόσεις .
Η συγγραφή είναι δύο πράγματα. Η μοναξιά και η ανάγνωση.
Αν δεν μείνεις μόνο σου, αν δεν περπατήσεις μόνο σου, αν δεν ταξιδέψεις, αν δεν ακούσεις τον εσωτερικό σου εαυτό δύσκολα βρίσκεις τον δρόμο στο χαρτί.
Το διάβασμα πρέπει να είναι συστηματικό.. Όταν έχει κανείς τα κλασσικά αναγνώσματα στο κεφάλι του έχει ένα καλό μέτρο σύγκρισης.
Η λογοτεχνία δεν σπουδάζεται. Τα μαθήματα λογοτεχνίας είναι μαθήματα συνταγής.
Οι μεγάλοι συγγραφείς ανοίγουν ένα καινούργιο κεφάλαιο στην λογοτεχνία.
Είναι λίγοι αυτοί.
Από τους κλασσικούς συγγραφείς ξεχωρίζω τους Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Καμύ, Έλιοτ, Μπαλζάκ. Φιτζέραλτ. Και από τους Έλληνες κλασσικούς τους Ροΐδη, Καραγάτση, Τσίρκα
Ένα βιβλίο δεν γράφεται γραμμικά.
Συνήθως έχουμε κάτι στη μέση και το γεμίζουμε. Μπορεί να είναι μια κεντρική ιδέα. Μετά ψάχνουμε τους ήρωες που θα παίξουν τον ρόλο τους. Όταν έχεις τον βασικό ήρωα αυτός είναι που θα μοιράσει την τράπουλα και θα βγουν οι άλλοι χαρακτήρες.
Για να φωτίσεις και να σκιάσεις τον ήρωα αρχίζεις να επινοείς τους άλλους χαρακτήρες. που περιστρέφονται γύρω του σαν δορυφόροι.
Ποτέ δεν ξεκινάω αμέσως. Θέλω ένα διάστημα να εξοικειωθώ με το περιβάλλον που θα δημιουργήσω. Να δώσω ραντεβού με τους ήρωες. Σου αποκαλύπτεται ο κόσμος τους με τον χρόνο. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή.
Πιο πολύ δουλεύω με την ενόραση, με τις αισθήσεις .και με την ακουστική μνήμη.
Δηλαδή την εικόνα που συγκρατώ από την επαφή μου με κάποιον, τις κινήσεις των χεριών του, την αίσθηση την επίγευση της επαφής.
Κάθε ήρωας αντιπροσωπεύει κάποιες ιδέες .Αν κεντρίσει το ενδιαφέρον μου τότε προχωρώ. Ο κόσμος που δημιουργείται τους πρώτους μήνες χρειάζεται να αυτονομηθεί. Αν δεν αυτονομηθεί κάτι δεν πάει καλά. Σκηνοθετείς μια ιστορία. Το κάθε επεισόδιο το βλέπεις πρώτα. Για να το δεις σημαίνει ότι έχεις εξοικειωθεί με τους ήρωες σου.
Οι χαρακτήρες των βιβλίων μου έχουν ένα κομμάτι από εμένα , και εγώ πήρα από αυτούς.
Οι μεγάλες αφηγήσεις είναι οι μεγάλοι χαρακτήρες.
Ο συγγραφέας που θέλει να αποδώσει την σημερινή πραγματικότητα για να την καταγράψει πρέπει να την σπάσει να την αποδομήσει και να την δημιουργήσει εκ νέου.
Το στοίχημα με την λογοτεχνία είναι ένα στοίχημα με την αθανασία.
Από τον ελάσσονα μέχρι τον πιο χαρισματικό συγγραφέα η αγωνία του είναι να αφήσει ένα ίχνος, κάτι, ένα αποτύπωμα.
Ένας καλλιτέχνης δεν πρέπει να προσκολλάται στο εφήμερο. Αυτό που έχει σημασία είναι το διαχρονικό.
Ο Έλληνας συγγραφέας αντιμετωπίζει μεγάλη δυσκολία να κάνει καριέρα στο εξωτερικό ιδίως σήμερα.
Όταν μου απενεμήθη το Prix Mediteranee στην τελετή είπαν ότι σήμερα βραβεύουμε έναν Έλληνα. Δεν πιστεύαμε ποτέ από μια χώρα σαν την Ελλάδα θα έβγαινε ένας συγγραφέας. Είναι λυπηρό.
Το βραβείο με έκανε πιο γενναιόδωρο με τους άλλους, πιο ανεκτικό λιγότερο ανταγωνιστικό.
Τα βιβλία είναι σαν μία ζαριά. Δεν μπορείς κάθε φορά να επινοείς μεγάλους κόσμους.